Geçmişte sanayi devrimi pek çok şeyi değiştirdi.

Modern zamanlarda bunun yerini dijital dönüşüm aldı.

Günümüzde ise gelecek yapay zeka teknolojisinde.

O kadar büyük faydaları ve tehlikeleri bir arada barındırıyor ki, "Günümüzün atom bombası" diye niteleniyor.

İşte o kadar güçlü bir teknolojik gelişme.

Bilginin, verinin akla hayale sığmayacak hızlarda ve kapasitede işlenmesi, analizi ve sonuçlar elde edilmesiyle her alanda şimdiye kadar yaşanan gelişim katlanarak artabilir.

İnsani değerlerin bilgiyle ölçülememesi şimdilik yapay zekanın önündeki en büyük sorun olarak görünüyor ama birçoklarına göre böyle giderse o da çözülebilir.

Her alanda olduğu gibi yapay zeka alanında da küresel bir rekabet var.

Küresel rekabet demek, günümüzde ABD ve diğer batı ülkeleriyle Çin arasındaki yarış demek.

Yakın zaman kadar Çin'in yapay zeka platformu konusunda batılı ülkeler kadar büyük bir gücü ya a popülerliği yoktu.

Ama bunu bir anda tersine çevirdiler.

Hemen her ülkenin lideri gibi ABD Başkanı Donald Trump da yapay zekanın öneminin fazlasıyla farkında.

Bu konuda liderliği elde tutmakta hevesli ve ısrarlı.

İşte tam da bu nedenle, teknoloji devi firmalarla birlikte yarım trilyon dolarlık bir "çılgın proje" açıkladı.

ABD'de, belki de enerjisini nükleerden alacak bir yapay zeka altyapı sistemi kurmak istiyor.

Dünya henüz bunu konuşmayı bırakmamışken, Çin öyle bir hamle yaptı ki gözler onlara döndü.

Bir anda dünya DeepSeek diye bir yapay zeka yazılımından haberdar oldu.

Üstelik bu Çinli platform, bu alanda lider olan Amerikalı devleri kenti ülkelerinde bile geride bıraktı.

Şu anda ABD'de en çok indirilen yapay zeka yazılımı konumunda.

Meselenin asıl ilginç yanıysa bundan sonra başlıyor.

Çinli geliştiriciler bu ani başarıyı yakalarken nasıl bir yatırım yapmış biliyor musunuz?

2 yıl, 200 çalışan ve sadece 6 milyon dolar...

En popüler ABD'li uygulama OpenAI ise 10 yıllık.

4 bin 500 çalışanla 157 milyar dolarlık değerlemeye sahip.

Çektiği ek yatırımın miktarı bile 6,6 milyar dolar.

DeepSeek şu anda OpenAI'dan daha güçlü ve ücretsiz.

Çinliler eşit seviyede ve belki de daha iyi olabilecek bir ürünü çok cüzi bir maliyetle geliştirdi, diğerlerinin aksine açık kaynaklı hale getirdi ve ücretsiz olarak yayınladı.

İşte bu nedenle ABD'de kullanıcı rekoru kırıyor.

Muhtemelen OpenAI ve diğer ABD'li platformların iş modellerini felç etme riski var.

Peki nasıl oldu da bunu başardı?

Çin merkezli DeepSeek, bu son yapay zeka modelini daha az çip kullanarak geliştirdi.

Bu hiç de kolay bir iş değil.

Üstelik bunu yaparak sadece rakibi yapay zeka platformlarını değil, küresel çip üreticisi şirketleri de sarstı.

Bu şirketlerin hisseleri öyle bir düştü ki, Wall Street'te sadece bu sebepten bir günlük kayıp 1,5 trilyon doları buldu.

Neredeyse İspanya'nın yıllık milli geliri kadar.

Yani teknoloji piyasaları allak bullak.

Üstelik daha az çiple geliştirilmesine rağmen uluslararası rakiplerinden daha verimli olduğu görüşü hakim.

DeepSeek kısıtlı donanım ve yatırımla ChatGPT 4o seviyesine ulaşmış görünüyor.

Eğer gerçekten böyleyse tüm planlar baştan yapılacak demektir.

Çünkü oyunun kuralları fena halde değişiyor gibi.

Elbette zamanla tablo daha net anlaşılacak.

Uzmanlara göre Çinli platformun kullandığı kaynaklar net olarak anlaşıldığında durumun nereye gideceğini tespit etmek kolaylaşacak.

Şu an tek bilinense Silikon Vadisi'nde hem hayranlık, hem endişe uyandırdıkları.

İşin bir önemli boyutu daha var.

Washington ve Pekin, yapay zeka konusunda teknolojik yarışın yanında siyasi bir mücadele içinde de...

Çin yarı iletkenler ve gelişmiş çipler üretmekte ihtiyaç olan nadir toprak elementleri açısından şanslı.

Lakin özellikle işlemci yarı iletkenleri konusunda ithalata muhtaçtı.

ABD Çin'in bu gelişiminin farkında olduğu için yarı iletkenlerin Çin'e ihracatını yasaklamıştı.

DeepSeek belki de bu yasaktan doğan mecburiyetin getirisi.

Görünen o ki Çinli mühendisler sınırlı kaynaklarla daha fazla verimlilik sağlayıp maliyetleri de büyük ölçüde düşürmeyi başarmış.

Özetle ABD'nin getirdiği ticaret kısıtlamaları Çin'in ilerlemesini engellemede yeterince etkili olmamışa benziyor.

DeepSeek bir anda dünyaca ünlü olunca siber saldırıların da hedefi oldu ve önlem almak zorunda kaldı.

Görünen o ki savaş erken başladı.

Üstelik Çin, yapay zeka teknolojisiyle bir anda dünya çapında yıldızını parlatırken, propaganda oyununu da çok iyi oynadı.

Duyurusu ABD'de teknoloji bilançoları dönemine denk getirildi.

Bu dönemde şirket yöneticileri hisse senedini etkileyecek açıklamalar yapamıyorlar.

Yani Çin'in hamlesine karşı elleri kolları bağlı, savunmasız kaldılar.

DeepSeek'i geliştiren şirketin kurucusu 1985 doğumlu Liang Wenfeng.

1,4 milyon dolar kayıtlı sermayeyle yola çıkıp dünya devlerine kafa tuttu.

Yakın geçmişteki bir röportajında ilerlemenin önündeki en büyük engelin ABD'nin çip kısıtlamaları olduğunu söylemişti.

Bu nedenle yerel bir ekosistem geliştirmeye ihtiyaç olduğunu dile getirmişti.

Görünen o ki bunu belli bir ölçüde de olsa başardılar.

Tüm bunlardan ne sonuç çıkaracağımıza gelince.

Bu yaşananlar aslında tüm ülkeler için de birer ders niteliğinde.

Yerli yapay zeka platformları ve ekosistemlerinin, teknolojik bağımsızlık ve gelişim için ne kadar önemli olduğunun göstergesi.

Ve hatta milli güvenlik için.

Çünkü günümüzde güç, bilgi ve veri demek.

Bunlara hükmeden öne geçiyor.