Bir toplumun politize olması, genellikle bir dizi sosyo-ekonomik, kültürel, siyasi koşulun bir araya gelmesiyle gerçekleşebilir. Örneğin, ekonomik krizler, sosyal adaletsizlik, kültürel ve ideolojik faktörler, uluslararası olaylar, göç dalgaları, küresel dalgalanmalar, medyanın ve özellikle sosyal medyanın bilgileri hızlı yayma etkisi gibi.

Peki, 'Politize olmuş toplum' normal mi? Politizasyon, vatandaşların, toplum yönetimi hakkında, bilinçli ve aktif katılım göstermeleri anlamına gelse de, her zaman olumlu olarak değerlendirilmeyebilir. Çünkü, politizasyonun nasıl gerçekleştiği ve sonuçlarının ne olduğu önemlidir. Sağlıklı politizasyonun göstergesi, demokratik katılım, barışçıl protesto ve yüksek bilinç düzeyi ile ifade edilebilir. Ama, bir toplumda politizasyon, aşırı kutuplaşma ve bölünmelere neden oluyorsa, bu durum kabul edilemez. Yani, eğer politik aktivizm, şiddet ve kaosa yol açıyorsa, bu durum toplum için anormal ve tehlikelidir. Çünkü, şiddetli protestolar, iç çatışmalar ve anarşi, toplumun düzenini-uyumunu bozmakla kalmaz, demokratik süreçleri de zedeler ( Bakınız 80'ler Türkiye'si)

Öte yandan, politik aktivizm, otoriter rejim tarafından baskı ve zorbalıkla bastırılıyorsa, bu da anormal bir durumdur. İnsan hakları ihlalleri, keyfi tutuklamalar ve ifade özgürlüğünün kısıtlanması, sağlıklı politizasyonun önündeki engellerdir. Demokratik süreçlerin bozulduğu toplumlarda mesela, adil ve serbest seçimlerin yapılamadığı, politik baskılar ile özgürlüklerin kısıtlandığı, adalet, eğitim, sağlık gibi temel kurumların zayıf olduğu, hatta işlevini yerine getiremediği, yolsuzlukların arttığı durumlarda, toplum huzurunun veya düzeninin bozulması, güvenlik sorunlarının ortaya çıkması ve uzun vadede siyasi istikrarsızlığın olması kuvvetle muhtemeldir.

Politize olmuş bir toplumun, tehlikeli etkileri neler olabilir?

1- Aşırı Kutuplaşma:

Toplumdaki farklı gruplar arasında aşırı kutuplaşma, karşılıklı düşmanlık ve güvensizlik oluşturabilir. Bu da, siyasi uzlaşmanın zorlaşmasına, toplumsal çatışmaların artmasına neden olur.

2- İdeolojik Katılık:

İnsanların belirli ideolojilere aşırı şekilde bağlı olmaları, farklı görüşlere tahammülsüzlük göstermelerine, hatta çatışmalara ve şiddet olaylarına yol açabilir.

3- Şiddetli Protestolar yaşanabilir:

Politik taleplerin şiddet kullanılarak ifade edilmesi, toplumsal düzeni bozar, kamu güvenliğini tehdit eder.

4- İç Savaş ve Çatışmalar:

Aşırı politizasyon, özellikle etnik, dini veya bölgesel farklılıkların olduğu toplumlarda, iç savaş veya silahlı çatışmaların çıkmasına yol açar.

TARİHSEL SÜREÇTE POLİTİZE OLMUŞ TOPLUMLAR

Tarih, birçok toplumun, farklı koşullar altında nasıl politize olduklarını gösteren örneklerle dolu. İşte bazı bunlardan bazıları ve sonuçları:

Fransız Devrimi (1789)

Hangi koşullarda gerçekleşti?

Ekonomik kriz, yüksek vergiler, kötü hasatlar, sosyal eşitsizlikler, monarşik baskılar.

Toplum nasıl politize oldu?

Aydınlanma düşünceleri, halkın kötü yaşam koşulları ve baskıcı monarşi yönetimine karşı artan hoşnutsuzluk, geniş kitlelerin politik hareketlere katılmasına yol açtı.

Sonuçları ne oldu?

Monarşi devrildi, Cumhuriyet ilan edildi, toplumda radikal değişiklikler yapıldı, ancak devrim sonrası terör dönemi ve Napolyon'un iktidarı gibi istikrarsızlıklar yaşandı.

Rus Devrimi (1917)

Hangi koşullarda gerçekleşti?

I. Dünya Savaşı'nın yıkıcı etkileri, ekonomik kriz, sosyal eşitsizlikler, otoriter Çarlık yönetimi.

Toplum nasıl politize oldu?

Bolşeviklerin etkisi, işçi -köylülerin artan hoşnutsuzluğu, devrimci fikirlerin yayılması.

Sonuçları ne oldu?

Çarlık devrildi, Sovyetler Birliği kuruldu, komünist yönetim şekli benimsendi, uzun vadede Stalin'in diktatörlüğü ve Gulag sistemi gibi baskıcı politikalar ortaya çıktı. Halk büyük bedeller ödedi.

İran İslam Devrimi (1979)

Hangi koşullarda gerçekleşti?

Şah yönetiminin otoriter ve baskıcı politikaları, ekonomik sorunlar, sosyal adaletsizlikler, dini liderlerin etkisi.

Toplum nasıl politize oldu?

Ruhullah Humeyni'nin liderliğinde geniş halk kitleleri, özellikle dini ve geleneksel kesimler, Şah'a karşı birleşti.

Sonuçları ne oldu?

Şah devrildi, İslam Cumhuriyeti kuruldu, İran'da teokratik bir yönetim şekli benimsendi, ABD ile ilişkiler bozuldu ve bölgesel politikalar radikalleşti. Halk büyük bir karanlığa sürüklendi, çok acı bedeller ödedi. Ödemeye de devam ediyor.

ABD Sivil Haklar Hareketi (1950'ler-1960'lar)

Hangi koşullarda gerçekleşti?

Irk ayrımcılığı, sosyal eşitsizlikler, ekonomik fırsat eşitsizlikleri.

Toplum nasıl politize oldu?

Martin Luther King Jr. gibi liderlerin öncülüğünde, barışçıl protestolar, boykotlar ve yürüyüşler düzenlendi.

Sonuçları ne oldu?

Ayrımcılık yasaları büyük ölçüde kaldırıldı, siyah Amerikalılar için önemli yasal ve sosyal kazanımlar elde edildi, toplumsal eşitlik için önemli adımlar atıldı.

Güney Afrika Apartheid Karşıtı Hareket (1948-1994)

Hangi koşullarda gerçekleşti?

Sistematik ırk ayrımcılığı (apartheid), siyah nüfusun büyük ekonomik ve sosyal eşitsizlikleri, baskıcı hükümet politikaları.

Toplum nasıl politize oldu?

Nelson Mandela ve Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) öncülüğünde, hem barışçıl hem de silahlı direniş hareketleri gerçekleştirildi.

Sonuçları ne oldu?

Apartheid rejimi sona erdi, demokratik seçimler yapıldı, Mandela ilk siyah başkan olarak seçildi, Güney Afrika'da önemli sosyal ve politik değişiklikler yaşandı.

Tunus Arap Baharı (2010-2011)

Hangi koşullarda gerçekleşti?

Ekonomik sıkıntılar, işsizlik, yolsuzluk, baskıcı yönetim.

Toplum nasıl politize oldu?

Mohamed Bouazizi'nin kendini yakmasıyla başlayan protestolar, hızla yayılarak kitlesel bir halk hareketine dönüştü.

Sonuçları ne oldu?

Zine El Abidine Ben Ali'nin devrilmesi, reformlar, Arap Baharı'nın diğer Orta Doğu ülkelerine yayılması. Ama çok geçmeden bu durumun bahar değil, zemheri olduğu çok acı şekilde anlaşıldı.

Bu örneklerin, toplumların çeşitli ekonomik, sosyal ve siyasi koşullar altında nasıl politize olduklarını ve bu süreçlerin sonuçlarını göstermesi bakımından önemli olduklarını düşünüyorum. Çünkü, her bir durumda, halkın taleplerine yanıt vermeyen veya baskıcı politikalar izleyen yönetimlere karşı geniş tabanlı hareketler ortaya çıktığı ve önemli değişiklikler gerçekleştirildiği görülüyor. Gelelim günümüze, günümüzde politize olmuş toplumlara örnek vermek gerekirse;

Günümüzde Politize Olan Toplumlar ve Nedenleri

Amerika Birleşik Devletleri

ABD, derin sosyo-kültürel ve ideolojik çatışmalar nedeniyle yoğun bir politizasyon yaşıyor. Özellikle son yıllarda, siyasi liderlerin söylemleri ve sosyal medyanın etkisiyle bu bölünmeler daha belirgin hale gelmiş durumda. Bu derin kutuplaşma, demokratik süreçlere olan güvenin azalmasına, seçimlerin meşruiyetinin sorgulanmasına ve siyasi şiddetin artmasına neden oluyor. Uzmanlar, ABD'de yaşanan bu yoğun kutuplaşmanın, demokratik kurumların ve normların zayıflamasına yol açtığını belirtiyor.

Birleşik Krallık- İngiltere

Brexit süreci, Birleşik Krallık'ta derin bir politik ve toplumsal bölünmeye neden oldu. AB'den ayrılma konusunda yapılan referandum, halk arasında büyük bir kutuplaşmaya yol açtı. Ekonomik kaygılar, ulusal kimlik ve göç konuları, bu kutuplaşmayı körükledi. Öte yandan, Brexit, ülkenin siyasi istikrarını olumsuz etkiledi. Yarattığı ekonomik belirsizlik, İskoçya gibi bölgelerde bağımsızlık taleplerini artırdı. Toplumda artan kutuplaşma, politik tartışmaların daha da sertleşmesine neden oldu.

Hindistan

Hindistan'da artan milliyetçi söylemler ve din temelli politikalar, toplumu ciddi şekilde politize etti. Hükümetin Müslüman azınlıklara yönelik politikaları ve vatandaşlık yasaları, büyük tartışmalara ve protestolara yol açtı. Bu politikalar, toplumdaki dini gerilimleri artırdı ve siyasi şiddeti körükledi.

Venezuela

Venezuela, ekonomik kriz, yolsuzluk ve otoriter yönetim nedeniyle ciddi bir politizasyon yaşıyor. Hükümetin politikaları, muhalefetin baskı altına alınması ve insan hakları ihlalleri, halkın geniş kesimlerini politize etti.Bu politizasyon, siyasi istikrarsızlık, kitlesel göç ve ekonomik çöküşe yol açtı.

Türkiye'de Toplumun Politize Olması

Türkiye'de toplumun politize olması, avantajlar ve dezavantajlar içerir. Avantajları arasında, yüksek politik katılım, hesap verebilirlik gibi olumlu etkilerin demokratik süreçlere ve sivil toplumun güçlenmesine katkıları sayılabilir. Ancak, kutuplaşma, siyasi istikrarsızlık ve otoriter eğilimler gibi tehlikeler, toplumsal barışı ve demokratik normları zedeleyebilir. Bu dinamiklerin yönetilmesi, Türkiye'nin geleceği için kritik öneme sahip olduğu da nettir.

Ezcümle, Politize olmuş ülkelerin geleceği, mevcut politik ve sosyal dinamiklerin nasıl yönetileceğine bağlı olarak şekillenir. Demokratik reformlar, hukukun üstünlüğü, ekonomik iyileştirme, sosyal politikaların güçlendirilmesi, bu ülkelerin politizasyonun olumsuz etkilerinden kurtulmasına neden olabilir. Ancak, bu süreçlerin başarısız olması durumunda, toplumsal bölünmeler, siyasi istikrarsızlıkların ve çatışmaların artacağı da ortadadır.