|
Antalya Diplomasi Forumu dün başladı. |
Türkiye'nin uluslararası arenada konumunu daha da güçlendirmek için çok kıymetli bir organizasyon. |
Günden güne yıldızı daha da parlayan önemli bir marka. |
Bu yıl da foruma dünyanın dört bir yanından pek çok lider, bakan ve devlet temsilcileri katılıyor. |
Benim gözümse özellikle Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un üzerindeydi. |
Çünkü İsrail'in Gazze'deki katliamlarıyla başlayan büyük kriz yatıştırılmak istenirken, Rusya ve Batı arasındaki atmosfer de son dönemde istikrarlı adımlarla geriliyor. |
|
Ukrayna savaşı ikinci yılını dolduralı birkaç hafta oldu. |
Artık üçüncü yılın içinde. |
Batı'nın Ukrayna'ya onca desteğine rağmen, yaşanan aksaklıklar ve görüş ayrılıkları kendisini hissettiriyor. |
Ukrayna aylar önce başlattığı karşı taarruzu başarıya ulaştıramadı. |
Dahası son haftalarda yeni yerler kaybediyor. |
|
Batı dünyasında ise yepyeni bir tartışma var. |
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ukrayna'ya asker gönderme ihtimalini göz ardı etmemek gerektiğini söylemişti. |
Hem Fransız siyasetinden hem dünyadan gelen tepkiyi en kısa yoldan "Saçmalama!" diye özetlemek mümkün. |
Rus bakan Antalya Diplomasi Forumu için salona girdiğinde gazeteciler etrafını sardı. |
Macron'un bu çıkışını sordular. |
Ne mi yaptı? |
Sadece güldü. |
Hatta küçük bir kahkaha attı. |
Küçümseme ve gerginlikle karışık iki saniyelik bir zaman dilimiydi. |
Ama yaşanan büyük gerilimi o kadar kısa süre içinde bu kadar iyi anlatan başka bir an muhtemelen olamazdı. |
Çünkü sesli şekilde gülerken gazetecilerin yüzlerine bile bakmadı. |
Biraz etrafa bakındı, sonra da ilerlerdi. |
O an Rusya ve Batı'nın nasıl da birbirlerinin sinir uçlarına dokunduğunu anlatıyordu. |
|
Batı bir yandan hayal kırıklığı içinde, bir yandan da memnun. |
Memnun çünkü NATO daha da genişledi. |
İsveç ve Finlandiya NATO'ya kabul edildi. |
Rusya, NATO ile 1340 kilometrelik yeni bir kara sınırına sahip oldu. |
Batı ayrıca Ukrayna üzerinden Rusya'nın hem ordusunu hem ekonomisini yorduklarını düşünüyor. |
Bu kısmen de doğru. |
Hayal kırıklığı ise, bunu yeterince başaramamış olmalarından. |
Rus işgaline karşı koyması için Ukrayna'ya gönderilen milyar dolarlar karşılığında daha iyisini umuyorlardı. |
Şimdi Batı'da bir grup bu savaşın sona ermesi, Ukrayna'nın elinde kalan topraklara razı olması gerektiğini düşünüyor. |
Bir grupsa her ne pahasına olursa olsun Rusya'nın bu savaşı kaybetmesi gerektiği görüşünde. |
Fransa Cumhurbaşkanı da onlar arasında, hatta en önde olmaya gayret ediyor. |
Ama çıkışına AB'den de, NATO'dan da ABD'den de "Ukrayna'ya asker göndermek seçeneklerimiz arasında değil" cevabı geldi. |
|
Rusya cephesine gelince... |
İki yıldır modern zamanın en geniş kapsamlı ekonomik yaptırımları altındalar. |
Batılı ülkeler Rusya'ya ait 300 milyar dolardan fazla varlığı dondurdu |
Rus bankaları SWIFT sisteminden çıkarıldı |
Lakin Moskova buna rağmen Rus ekonomisini esnek, yaptırımlara dirençli ve görece istikrarlı hale getirmeyi başardı. |
Ayrıca Ukrayna'da ele geçirdikleri bölgeleri geri kaptırmadılar. |
Bu açıdan memnunlar. |
Ancak bu savaşın ve yaptırımların uzamasının onları da yıpratmakta olduğunun farkındalar. |
Putin, Ukrayna'ya asker gönderilmesinin NATO ile çatışma anlamına geleceğini söylüyor. |
ABD Savunma Bakanı ise Ukrayna'nın yenilmesi halinde Rusya ve NATO'nun doğrudan çatışmaya girebileceğini belirtiyor. |
Özetle "aşağı tükürsem sakal, yukarı tükürsem bıyık" durumu var. |
|
|
Ayrıca Putin 2. Dünya Savaşı'nı hatırlatıyor ki, bu hatırlatma boşuna değil. |
Batı ile büyük çatışmanın eşiğinde oldukları mesajını veriyor. |
"Ukrayna'ya asker göndereceğini iddia eden bir lider var ama ona bir zamanlar ülkemizin topraklarına birliklerini gönderenlerin akıbetini hatırlatmak zorundayım. Sakın unutmasınlar." diyor. |
|
İşin bir de nükleer boyutu var ki daha da tehlikeli. |
Putin son konuşmalarından birinde Batı'nın kendilerini nükleer savaşla tehdit ettiği imasında bulundu. |
Kendilerinin de Avrupa başta olmak üzere diğer ülkeleri vurabilecek silahlara sahip olduğunu söyledi. |
Her ne kadar "Biz Avrupa'ya saldırmak istemiyoruz" dese de, bu aslında "Yeri gelirse savaşa hazırız" mesajıydı. |
|
"Bitti mi?" derseniz cevabım hayır. |
Bitmedi. |
Tüm bunların arasında, "burnumuzun dibi" sayılabilecek bir ülkede yeni savaş çanları çalmaya başlıyor. |
O ülke Moldova. |
Moldova'da bir ayrılıkçı bölge var. |
Adı Transdinyester |
Burası "Avrupa'daki saatli bomba" diye anılır. |
Rusya ve Avrupa arasında bir savaş çıkarsa, Transdinyester ilk patlama noktası olmaya en güçlü adaylardan. |
Rusya yanlısı bölge Moldova'dan ayrılmak istiyor. |
Moldova hükümetiyse buna sert çıkıyor. |
Hatta ekonomik yaptırımlar uyguluyor. |
Ancak Transdinyester'in bölge meclisi uzun yıllar sonra yeniden toplandı ve Rusya'dan destek ve askeri koruma talep etme kararı aldı. |
Bölgede zaten Rus askeri varlığı bulunuyor. |
Gelişmeler hiç de iyiye işaret değil. |
Zira Moldova Savunma Bakanlığı da ülkedeki özel şirketlere bir yazılı talimat gönderdi. |
Seferberlik durumunda şirketlerden ellerindeki araçlar ve yedek parçaları iki saat içinde orduya teslim etmelerini istiyor. |
Özetle durum vahim. |
|
Rusya, Batı'nın Moldova'yı da Ukrayna'ya dönüştürmek istediğini söylüyor. |
NATO'yu "Rusya bölgeyi ilhak edecek" söylentisi çıkarmakla suçluyor. |
ABD ise Moldova'yı destekliyor. |
Fransa burada da ön safta yer almak için can atıyor. |
Avrupa ülkelerini bakanlar seviyesinde Moldova'ya destek için Paris'te toplamak istiyor. |
Ülke halkının istediği son şeyse savaşın bu topraklara da yayılması. |
Çünkü Moldova zaten güçlükle ayakta duruyor. |
|
Tüm bu gelişmeleri üst üste koyunca ise Lavrov'un Antalya'da Macron'un adını duyunca attığı o gergin ve küçük kahkaha daha da tedirgin edici oluyor. |
"Diplomasi savaşı tehdit için, savaş diplomasiyi zaman kazanmak için kullanır" derler. |
Umarız bu kez başrolde silahlar değil diplomasi olur ve yeni bir savaş çıkmaz. |
Gagavuzya'daki soydaşlarımız nedeniyle Türkiye'nin Moldova ile önemli ilişkileri, bağları var. |
Ankara, yeni bir savaşı önlemek için bir kez daha inisiyatif almaya yönelebilir. |