Enflasyon hizaya giriyor!

Enflasyonda kırılma, nihayet haziranda geldi. Haziranda aylık enflasyon yüzde 1.64'e inerken yıllık bazda ibre döndü. Yüzde 71.60'a inen yıllık enflasyon 8 ay sonra ilk kez gerileme gösterdi.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre tüketici fiyatları (TÜFE) haziran ayında aylık yüzde 1.64 arttı. Veriler aylık bazda son 1 yılın en düşük enflasyonuna işaret etti. Yıllık enflasyon da haziran ayında 8 ayın ardından ilk kez gerileyerek yüzde 75.45'ten yüzde 71.60'e indi. Ekonomistler aylık enflasyonda yüzde 2.28, yıllıkta ise yüzde 72.5 artış bekliyordu. Haziranda yurtiçi ÜFE aylık bazda yüzde 1.38, yıllık bazda ise yüzde 50.09 oldu.

ÇEKİRDEK DE GERİLİYOR

Yıllık çekirdek enflasyon tarafında da haziran ayında gerileme izlendi. TÜİK verilerine göre yıllık çekirdek enflasyon haziranda yüzde 71.41 olarak kaydedildi. TÜİK verilerine göre, haziran ayında aylık en yüksek artış yüzde 3.79 ile konut grubunda gerçekleşti. Konut grubunu yüzde 3,47 ile eğitim; yüzde 3.09 ile lokanta ve oteller izledi.

ZAM ŞAMPİYONU EĞİTİM

Yıllık olarak en yüksek artış da yüzde 107.11 ile eğitim grubunda gerçekleşti. Yıllık enflasyonda eğitimi yüzde 94.72 ile konut; yüzde 90.67 ile lokanta ve oteller izledi. Tüketici fiyatları bazında haziranda en fazla fiyat artışı yüzde 12.71 ile otobüs biletinde görüldü. Otobüs biletindeki fiyat artışını yüzde 12.69 ile şebeke suyu, yüzde 8.47 ile taze meyveler izledi. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 8.03 ile patates ve bazı yumru bitkilerde gerçekleşti. Bunu, yüzde 6.57 ile yumurta, yüzde 3.89 ile kümes hayvanları eti izledi.

DEZENFLASYON BAŞLADI

Enflasyon rakamlarını değerlendiren Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dezenflasyon sürecinin başladığını duyurdu. Açıklamalar şöyle:

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz: Kararlılıkla uyguladığımız ekonomik program ve güçlü siyasi iradeyle yılın ikinci yarısında enflasyondaki azalmanın hızlanarak sürmesini bekliyoruz. Çalışanından emeklisine, sanayicisinden çiftçisine kadar toplumun her kesiminden vatandaşımızın ortak arzusu enflasyon probleminin çözülmesidir. Temel hedefimiz enflasyonu asgari seviyeye düşürmektir. Enflasyonla mücadelede uyguladığımız para ve maliye politikaları sayesinde dezenflasyon sürecine girmiş bulunuyoruz.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: Dezenflasyon süreci başladı. Enflasyon eğilimi yıl sonu hedefiyle uyumlu. Yüzde 1.64'lük aylık haziran verisi ise yüzde 22'lik yıllıklandırılmış enflasyonu işaret ediyor. Finansal istikrar, rezerv birikimi ve gri listeden çıkış gibi birçok alanda elde ettiğimiz başarıyı, programımızın ana hedefi olan dezenflasyonda da belirgin şekilde göreceğiz. Fiyat istikrarına ulaşana kadar programımızı kararlılıkla uygulayarak kalıcı refah artışını sağlayacağız.

SİGARA VE AKARYAKITIN ÖTV'SİNE ÜFE ZAMMI

Haziran ayı enflasyon verilerinin açıklamasıyla bazı ürünlerin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) miktarı 6 aylık yurtiçi ÜFE olan 19.49 oranında otomatik artırıldı. Gelir İdaresi Başkanlığı akaryakıt, tütün mamulleri ve alkollü içkilerin tutarlarında güncelleme yapıldığını duyurarak yeni ÖTV cetvelini kamuoyuyla paylaştı. Buna göre benzinde 1.84 lira, motorinde 1.72 lira, LPG'de 1.41 lira ÖTV artışı oldu. Söz konusu artışlarla birlikte akaryakıt fiyatlarında 2 lira civarında artış bekleniyor. Açıklamada sigara ve alkollü ürünlerin ÖTV'sinin de yüzde 19.49 artırıldığı belirtilerek "Artış sigaralarda 1 pakette 6.49 lira, biralarda 1.51 lira, şaraplarda 7.45 lira, yüksek alkollü içkilerde her litreye düşen alkol derecesi başına 2.06 lira olmuştur" denildi.

KİRA ZAMMINDA TAVAN YÜZDE 65.07

Konut kiralarında 2 yıldır uygulanan 'yüzde 25 zam sınırı' kalkmasının ardından zam tavanı da belli oldu. TÜİK verilerine göre 12 aylık tüketici enflasyonu (TÜFE) ortalaması yüzde 65.07 oldu. Temmuz döneminde yenilenecek konut kirası sözleşmelerinde artık işyeri kiralarında olduğu gibi bu oran uygulanacak. Ev sahibi TÜFE sınırını aşamayacak, zam dönemi temmuz öncesi olanlardan bu yıl için yeni artış talep edilemeyecek. Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Umut Yeniocak kira hukuku açısından kiracıların tahliyesi için gerekli sebeplerin değişmediğini söyledi.

EK ÖDEME OLMAZ

Yeniocak "Yüzde 25 zammın kalkması kanundaki tahliye sebepleri bakımından bir farklılık ortaya çıkarmaz. Kiracı, sözleşmede yer alan zam oranını uyguladığı takdirde evinden çıkartılamaz" dedi. Yeniocak, yüzde 25'in kalkmasının, ev sahiplerinin ek bir zam talep edebilmeleri anlamına gelmediğini vurguladı. Şenocak "Kirayı TÜFE'den fazla yapmak isteyen ev sahibi karşısında, kiracı o artışı hukuken yapmak zorunda değildir" diye konuştu

ANLAŞMAZLIKLAR İKİ TARAF İÇİN DE MALİYETLİ OLUR

Denge Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlığı Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Ali Hartavi, olası kira anlaşmazlıklarında hem kiracı hem de mülk sahibinin çeşitli riskler ve maliyetlerle karşılaşacağını söyledi. Hartavi "Kiracı için nakliye maliyeti, emlak komisyon maliyeti, güncel depozito maliyeti, eşyaların amortismanı ve resmi işlemler için zaman gereklilikleri doğabilir. Diğer yandan mülk sahibi için de tadilat maliyeti, emlak komisyon maliyeti, kiradaki boşluk dönemi, yeni kiracının riskleri ve yine resmi işlemler için gereken zaman gibi konular gündeme gelebilir" dedi.

EMEKLİYE YÜZDE 24.73 MEMURA YÜZDE 19.31

Yaklaşık 20 milyon emekli ve memurun maaş zammı belli oldu. SSK ve Bağ-Kur emeklileri 6 aylık enflasyon olan yüzde 24.73 oranında; memur ve memur emeklileri ise yüzde 19.31 zam alacak. En düşük memur maaşı 39 bin 177 TL'ye çıkacak.

Enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla birlikte 20 milyonun maaş zamları belli oldu. 6 aylık enflasyonda yüzde 24.73 artış yaşanmasıyla birlikte SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 24.73 oranında; memur ve memur emeklileri ise yüzde 19.31 oranında zam alacak. Mevcut uygulamaya göre SSK ve Bağ-Kur emeklileri 6 aylık enflasyon oranında zam alıyor.

NASIL HESAPLANIYOR?

Memur ve memur emeklisi zam oranları ise 6 aylık enflasyondan doğan fark ile toplu sözleşmede belirlenen rakam üzerinden hesaplanıyor. Ocakta yüzde 15 sözleşme zammı alan memur ve memur emeklisinin enflasyon farkı yüzde 8.5 düzeyinde olacak. Bu zamma temmuzda yüzde 10'luk toplu sözleşme zammı eklendiğinde kümülatif zam yüzde 19.31 olacak.

EN DÜŞÜK 39 BİN LİRA

Bu çerçevede aile yardımı ödeneği dahil en düşük memur maaşı 32 bin 861 liradan 39 bin 177 liraya, en düşük memur emekli aylığı 14 bin 741 liradan 17 bin 587 liraya yükseldi. Uzman öğretmenin laaşı 44 bin liradan 52 bin 568 liray açıkarken uzman doktorun maaşı da 97 bin 836 lira oldu. Zamlı maaşlar 15 Temmuz'da hesaplara yatacak. Yapılan bu artışla birlikte sosyal yardım ödemeleri ve kıdem tazminatı tavanı da yükseldi.

BEDELLİ ASKERLİK 218 BİN LİRA OLDU

Memur maaş zamlarının belli olmasıyla birlikte 65 yaş aylığı, engelli aylığı, kıdem tazminatı tavanı, bedelli askerlik, evde bakım yardımı tutarları da değişti. İşte yeni tutarlar:

BEDELLİ ASKERLİK: Bedelli askerlik ücreti de memur aylık katsayısına göre yeniden belirleniyor. Hesaplamalara göre 182 bin 609 lira olan bedelli ücreti, 217 bin 870 lira oldu.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI: Kıdem tazminatı tavanı, memur maaş zam oranı ile belirleniyor. Bu çerçevede kıdem tazminatı tavanı, 35 bin 58 liradan 41 bin 828 liraya çıktı. Bu tutardan damga vergisi kesildikten sonra net ödeme 41.510 TL olacak.

YAŞLILIK AYLIĞI: Güncelleme sonrası önceki aylarda 3 bin 504 TL olarak ödenen 65 yaş aylığı, yapılan zamla birlikte 4 bin 180.6 TL'ye yükseldi.

EVDE BAKIM YARDIMI: Memur maaşı zammı oranı doğrultusunda evde bakım yardımı 7 bin 608 liradan 9 bin 77.1 liraya yükseldi.

ENGELLİ AYLIĞI: Engelli maaşı yüzde 40-69 arası engelli oranına sahip vatandaşlar için 2 bin 797 TL'den 3 bin 336 TL'ye, yüzde 70 ve üzeri engelli raporu bulunan vatandaşlar için ise 4 bin 196 TL'den 5 bin 5 TL'ye yükseltildi.